Zbigniew Drabik - Radca Prawny
Konwersja wierzytelności na udziały lub akcje
Restrukturyzacja słusznie kojarzy się większości głównie z korzyściami płynącymi z jej wdrożenia. Nie można jednak zapominać również o ryzyku, jakie może się z nią wiązać. Jedno z nich jest powiązane z konwersja wierzytelności na udziały lub akcje. Taki zabieg rodzi potencjalne ryzyko utraty przez dotychczasowych wspólników spółki większości głosów (wywołane pojawieniem się nowych wspólników lub akcjonariuszy), a tym samym realnej władzy nad spółką.
Na czym polega konwersja wierzytelności na udziały (akcje)?
Do przykładowych propozycji układowych w postępowaniu restrukturyzacyjnym przedsiębiorcy należy m. in. konwersja długu wierzytelności na udziały lub akcje w restrukturyzowanej spółce. Polega ona na umorzeniu długów spółki w zamian za uzyskanie przez podmiot trzeci (dotychczasowego wierzyciela spółki) statusu jej wspólnika (akcjonariusza).
Kto decyduje o przeprowadzeniu konwersji?
W toku postępowania restrukturyzacyjnego to nie spółka (zarząd lub jej wspólnicy) a wierzyciele decydują o podwyższeniu kapitału zakładowego i przyznaniu nowych udziałów (akcji) podmiotom trzecim (dotychczasowym wierzycielom spółki).
Co istotne, w ramach tak przeprowadzonej procedury dotychczasowi wspólnicy pozbawieni zostają prawa objęcia udziałów (akcji) w ramach przeprowadzanego podwyższenia kapitału zakładowego. Wyjątek stanowi sytuacja, w której dotychczasowi wspólnicy posiadają wierzytelności podlegające konwersji na udziały (akcje) w ramach restrukturyzacji.
Kto może zainicjować procedurę konwersji?
Oprócz spółki (będącej dłużnikiem) z propozycją przeprowadzenia procedury konwersji zobowiązań na udziały (akcje) może wystąpić także rada wierzycieli, nadzorca sądowy albo zarządca. Taką propozycję mogą przedstawić również wierzyciel (bądź wierzyciele) mający łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności. Nie dotyczy to jednak wierzycieli określonych w art. 80 ust. 3, art. 109 ust. 1 i art. 116 ustawy Prawo restrukturyzacyjne.
Zatem nie trudno zauważyć, że we wspominanych powyżej przypadkach propozycje układowe przewidujące konwersję wierzytelności na udziały lub akcje mogą zostać zaproponowane bez zgody, czy też pomimo sprzeciwu dotychczasowych właścicieli spółki.
W ramach procedury podwyższenia kapitału zakładowego spółki dojdzie do zmiany składu osobowego wspólników. Tym samym siła głosu dotychczasowych wspólników może ulec zmianie.
Jak zminimalizować ryzyko utraty władzy nad spółką?
Dotychczasowi wspólnicy spółki mogą podejmować szereg czynności minimalizujących ryzyko przejęcia władzy na spółką przez podmioty trzecie. Jako przykład można wskazać:
- odpowiednie zredagowanie umowy (statutu) spółki – w przypadku przystąpienia do spółki nowych podmiotów uchwały podejmowane będą zgodnie z zasadami przyjętymi w umowie (statucie) oraz wynikającymi z Kodeksu spółek handlowych. Uregulowanie zatem odpowiedniej większości głosów lub kworum niezbędnego do przegłosowania uchwały może pozwolić wspólnikom zachować dotychczasowy zakres swobody w decydowaniu o działalności spółki
- przyznanie wspólnikom (akcjonariuszom) uprawnień osobistych do powoływania i odwoływania członków zarządu – to zarząd jest głównym organem decyzyjnym w spółce
- przeprowadzenie odrębnego (równoległego wobec postępowania restrukturyzacyjnego) podwyższenia kapitału zakładowego – wówczas podmiotami obejmującymi udziały lub akcje mogą być wyłącznie dotychczasowi wspólnicy
Źródła:
- A. Torbus (red.), A. J. Witosz (red.), A. Witosz (red.), Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, 2016, LEX/el
- R. Burda, G. Godlewski, M. Hyla, W. Kalinowski, M. Krukowska, A. Krzanicka-Burda, P. Lewandowski, B. Matusik, A. Szostak, K. Wiater, J. Wilczyńska-Baraniak, M. Zwolińska, Restrukturyzacja i upadłość. Zagadnienia praktyczne, Wolters Kluwer, 2018
***
Wszelkie treści zamieszczone na stronie internetowej i blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. Nie można ich traktować jako porady prawnej. Autor wpisów nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki prawne związane z ewentualnym wykorzystaniem przez kogokolwiek tych treści. Jeśli potrzebujesz konsultacji w sprawach prawnych, zapraszam do kontaktu. Zachęcam również do odwiedzenia strony na FB (kliknij tutaj).
